हाम्रो शरीरका विभिन्न अंगलाई स्वस्थ बनाउन व्यायामका गरिरहेका हुन्छौं तर सुत्ने बेलामा बाहेक अन्य समयमा नियमित सक्रिय कार्य गरिरहने आँखाको बारेमा भने हामी खासै ध्यान पुर्याइरहेका हुँदैनौ ।
आँखालाई पनि स्वस्थ राख्न व्यायाम देखि सरसफाइ लगायतका कुरामा ध्यान दिनुपर्छ:
आँखाको व्यायाम गर्नुअघि आँखालाई सफा गर्नु आवश्यक हुन्छ । आँखालाई बन्द गरेर सफा पानीले धुनुपर्छ । त्यसपछि भाँडोमा उम्लिएर सेलाएको पानी कचौरा वा हातमा राखेर आँखा चिम्लने र खोल्ने गर्नुपर्छ । यदि आइवास कपले गर्ने हो भने यसलाई आँखामा हालेर एकचोटि टाउको आकाशतिर हेरेर चिम्लने र बन्द गर्ने र अर्को निहुँरेर त्यही प्रक्रिया दोहोर्याउन सकिन्छ । यसले आँखामा लागेका कचेरा तथा फोहोर बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ । आइवास गरिसकेपछि व्यायाम गर्न सकिन्छ ।
आँखा चिम्लिने खोल्ने
आँखा सफा गरिसकेपछि एकपल्ट आँखा चिम्लिने र खोल्ने गर्नुपर्छ । यो प्रक्रिया जतिसक्दो चाँडो गर्नुपर्छ । त्यस्तै आँखालाई बेस्सरी चिम्लिने, दाँत किट्ने र टाउको हल्लाउने गर्नुपर्छ । यी दुवै व्यायाम ५ देखि १० पटकसम्म दोहोर्याउन सकिन्छ ।
आँखालाई तलमाथि हेर्दै व्यायाम गर्ने
आँखा स्वस्थ राख्न आँखाको नानीलाई तलमाथि गरी हेर्ने व्यायाम गर्ने । यसमा टाउकोलाई सीधा राखेर निधार नखुम्चाइकन आँखाको नानीलाई तलमाथि गर्नुपर्छ । योल व्यायाम एकचोटि आकाशतिर हेरेर र अर्को चोटि भुईंमा हेरेर गर्नुपर्छ । यो व्यायाम पनि सकेसम्म छिटोछिटो पाँचदेखि १० पटकसम्म गर्न सकिन्छ । आँखाको यस किसिमको व्यायामले आँखाका नसा तथा मांसपेशीहरु मजबुत हुन्छन्, जसले आँखाको तेजमा कमी आउँदैन ।
आँखा क्रस गर्ने
आँखाको नानी पहिला दायाँ माथि बायाँ तल, त्यसपछि बायाँ माथि दायाँ तल गरी क्रस गरेर व्यायाम गर्न सकिन्छ । सकेसम्म छिटोछिटो गर्नुपर्छ ।
आँखालाई चारैतिर घुमाउने
आँखाको अर्को व्यायाम, जसमा आँखालाई चारैतिर घुमाउनुपर्छ । दुवै आँखालाई एकचोटि माथि दायाँ तल बायाँ गरी घुमाउने र त्यसपछि यसको ठिक उल्टो बायाँदेखि दायाँतर्फ कम्तीमा १०(१० पटक घुमाउनुपर्छ । त्यसपछि दुई मिनेटका लागि आँखा बन्द गर्नुपर्छ र आराम गर्नुपर्छ । त्यसपछि पुनः यसलाई प्रक्रिया दोहोर्याउनुपर्छ ।
हातको चोर औंलाबाट अभ्यास
यसमा दाहिने हातको चोर औंलालाई आँखाको सीधा राखेर हेर्नुपर्छ । औंलाको माथिल्लो टुप्पोमा देखिने सूक्ष्म रेखालाई ध्यान दिएर हेर्ने, त्यसपछि औंलालाई एकपटक आँखाबाट टाढा लैजाने र एकपटक नाकको नजिक ल्याउने गर्नुपर्छ । यसलाई पाँचदेखि १० पटक दोहोर्याइरहनुपर्छ ।
आँखालाई सेक्ने
आँखालाई चुस्त राख्न न्यायो बनाउनुपर्छ । आफ्नो हत्केलालाई एकापसमा रगडेर तताउने अनि त्यसलाई आँखा चिम्म गरेर राख्ने गर्नुपर्छ । ६ सेकेण्डसम्म हत्केलालाई परेलामा राख्नुपर्छ । यो प्रक्रियालाई तीन पटकसम्म दोहोर्याउनुपर्छ । यसो गर्नाले आँखाले तत्काल आराम पाउने छ ।
आँखाको व्यायामका फाइदा:
व्यायामले आँखामा भएको फोहोर निकाल्ने, आँखाको ज्योति बढाउने, दृष्टि शक्ति बढाउन मद्दत गर्छ । यस्तै चश्मा लगाउपर्ने समस्याबाट पनि छुटकारा दिन्छ । व्यायामले आँखाको नसा लचिलो तथा चलायमान बनाउँन मद्दत गर्छ ।
व्यायामले आँखा सन्तुलित गराउने भएकाले आँखाको फोकस आउट हुने लगायत समस्या निको पार्न मद्दत गर्छ । आँखाको सरसफाइ तथा नियमित व्यायामले आँखा पोल्ने, दुख्ने, पाक्ने जस्ता समस्याबाट बच्न सकिन्छ ।
तर आँखामा संक्रमण, रातो हुने, आँखा पाक्ने रोग छ भने यी व्यायाम गर्नुहुँदैन । यस्तो बेलामा व्यायाम गर्दा आँखामा पिढा बढ्ने जस्ता समस्या हुन सक्छ ।
