काठमाडौं। विश्व स्वास्थ्य संगठन ‘डब्लूएचओ’ का अनुसार प्रत्येक वर्ष धुम्रपानका कारण ८० लाख बढी मानिसको मृत्यु हुने गर्छ । तीमध्ये ७0 लाख बढी प्रत्यक्ष सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनका कारण मृत्युको मुखमा पुग्ने गर्छन् ।
साथै अरूले धुम्रपान सेवन गर्दा आउने धुवाँका कारण बाँकीको मृत्यु हुने गरेको छ । धुम्रपान गर्ने व्यक्तिले आफू मात्र नभएर अरूको स्वास्थ्यलाई समेत जोखिम पार्ने गर्छन् ।
धुम्रपान सेवन गर्नु एउटा नराम्रो लत हो । तर यो लतलाई हटाउन सकिन्छ । कतिपयले यो कुलत छोड्न प्रयास गरिरहेका हुन्छन्, तर असफल भइरहेका हुन्छन् ।
अमेरिकाको रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्र ‘सीडीसी’ का अनुसार धुम्रपान सेवन गर्ने ७० प्रतिशतले यो बानी छोड्न चाहिरहेका हुन्छन् । अहिले विभिन्न संघसंस्थाहरूले त्यस्ता व्यक्तिहरूलाई मद्दत गर्न एप तथा वेबसाइटहरू बनाएका छन्, जसको प्रयोग गरेर त्यो लत त्याग्न सकिन्छ । यसलाई ‘नन-मेडिकल’ विधि पनि भन्ने गरिन्छ ।
मोबाइल एप
क्विट स्टार्ट
क्वित स्टार्ट एपमा धुम्रपान त्याग्नका सुझाव, तरिका, प्रेरणा र चुनौतीहरू राखिएको छ । यसमा आफ्नो धुम्रपानको अवस्था बारे जानकारी राख्दा एपले त्यसकैको आधारमा विभिन्न तरिका र जानकारीहरु उपलब्ध गराउँछ ।
यो एपमा तपाईंले धुम्रपान त्यग्न गरेको प्रयासको प्रगति देख्न सक्नुहुन्छ । त्यस्तै प्रोत्साहन स्वरूप एपले विभिन्न ब्याजहरु पनि दिने गर्छ । धुमपानबाट टाढा राख्न यसमा विभिन्न प्रकारका गेमहरू राखिएको छ । यस एपलाई अमेरिकी सरकारी निकायले धुम्रपान नियन्त्रण गर्न बनाएको हो । यो एप एन्ड्रोइड र आईओएस दुवैमा उपलब्ध गराइएको छ ।
क्विट नाउ
क्विट नाउ एक वेबसाइट तथा मोबाइल एप हो । यसले धुम्रपानको लत छाड्न सहयोग गर्ने बताइन्छ । सन् २०११ देखि सक्रिय यो एपलाई डब्लूएचओले नन(मेडिकल विधिका लागि सिफारिस गरेको छ ।
यो एपले धुम्रपान कति कम गर्नुभयो, त्यसले कति पैसा जोगियो, कति स्वास्थ्य सुधार भयो भन्ने कुराहरु देखाउछ । साथै एपले धुमपानको मात्रा, सेवन गर्ने समय आदि सुचिहरुलाई ट्रयाक समेत गर्छ ।
त्यस्तै धुम्रपानको लत छाडेकाहरू मानिसहहरुको ग्रुपमा बस्दा धुम्रपान त्याग्नका लागि प्रोत्साहन मिल्ने गर्छ ।
क्विट नाउ एपमा विश्वका २२ भाषाहरु उपलब्ध छन् । साथै यो एन्ड्रोइड र आईओएसमा समेत उपलब्ध छ ।
क्विट गाइड
यो एपले मानिसको धुम्रपान गर्ने शैली बुझेर त्यसको आधारमा कसरी छाड्न सकिन्छ भनेर सुझावहरू दिने गर्छ । एपमा धुम्रपान गर्ने व्यक्तिले के गर्दा धुम्रपान गर्छ, कुन ठाउँमा धुम्रपान गर्छ, कस्तो स्थितिमा हुँदा सेवन गर्छ भन्ने कुराहरू ट्रयाक गर्न सकिन्छ र त्यसको आधारमा एपले यो बानी छाड्न सहयोग गर्छ ।
यसका साथै धुम्रपान त्याग्नलाई सहयोगी विभिन्न टिप्स दिने, प्रगति ट्रयाक गर्ने, प्रोत्साहित गर्ने जस्ता काम यो एपले गर्छ । साथै एपमा आफ्नो बानीको दैनिक जर्नल समेत बनाउन सकिन्छ। यो एप पनि एन्ड्रोइड र आईओएस दुवै खालका प्रयोगकर्ताले चलाउन सक्छन् ।
